ฟุตบอลเอฟเอ คัพ หรือที่รู้จักในชื่อ “ถ้วยพระราชทานสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ” เป็นรายการแข่งขันเพื่อชิงถ้วยรางวัลอันทรงเกียรติของวงการฟุตบอลอังกฤษ โดยมีรูปแบบการแข่งขันแบบรีลลอว์ ที่คัดเลือกรอบออกแบบมาเพื่อเป็นการทดสอบชั้นยอดของทีมฟุตบอลในประเทศ โดยมีทีมจากทุกระดับของการแข่งขันตั้งแต่ลีกอาชีพไปจนถึงคัดเลือกรอง รวมทั้งสโมสรอิสระที่ได้รับเชิญเข้าร่วมการแข่งขันในแต่ละฤดูกาล ฟุตบอลเอฟเอ คัพนับเป็นรายการแข่งขันที่โดดเด่นที่สุดในวงการฟุตบอลอังกฤษ และยังเป็นหนึ่งในรายการแข่งขันที่โด่งดังที่สุดในโลกด้วย
ประวัติของเอฟเอ คัพ ตั้งแต่การก่อตั้งในปี 1871 และ มีประวัติการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของการแข่งขันเพื่อรองรับการเติบโตของฟุตบอลอังกฤษ และยังรวมถึงการเปลี่ยนแปลงของกฎกติกาเพื่อเพิ่มความท้าทายและความน่าสนใจของการแข่งขัน ทั้งนี้ รายการแข่งขันในอดีตมีชื่อว่า “The Football Association Challenge Cup” และในปี 1910 ถูกเปลี่ยนเป็น “The FA Cup” เพื่อสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของรูปแบบและองค์กรการบริหารงาน
การแข่งขันในแต่ละรอบของเอฟเอ คัพ จะมีการจับสลากเพื่อกำหนดคู่ทีมการแข่งขัน จากนั้นทีมที่แข่งขันกันจะลงสนามเพื่อหาทีมที่ชนะเพื่อเข้าไปเล่นในรอบถัดไป จนกว่าจะเหลือเพียงสองทีมสุดท้ายเท่านั้นที่สามารถเข้าไปแข่งขันกันในรอบชิงชนะเลิศเพื่อชิงถ้วยรางวัล พร้อมกับรับเงินรางวัลอันดับ 1 และแชมป์ของรายการ
เป็นที่น่าสังเกตว่าสโมสรที่ชนะการแข่งขันในแต่ละปี จะได้รับสิทธิ์ในการลงแข่งขันในรายการ ยูฟ่า แชมเปียนส์ ลีก (UEFA Champions League) รอบคัดเลือกของฤดูกาลถัดไป รวมถึงมีสิทธิ์เข้าร่วมการแข่งขันฟุตบอลสโมสรโลก (FIFA Club World Cup) เช่นเดียวกัน นอกจากนี้ ยังเป็นการเพิ่มความน่าสนใจและความสำคัญของการแข่งขันในรายการเอฟเอ คัพสำหรับสโมสรฟุตบอลทั่วโลกอีกด้วย
ด้วยประวัติความเป็นมาที่ยาวนานและความสำคัญของการแข่งขัน ฟุตบอลเอฟเอ คัพจึงถือเป็นหนึ่งในรายการแข่งขันที่โดดเด่นที่สุดในวงการฟุตบอลอังกฤษและเป็นหนึ่งในรายการแข่งขันที่โด่งดังที่สุดในโลกด้วย